Gugalanna ‘Gökyüzü Boğası’ (Yakındoğu Mitolojisi)

Gugalanna , Sümer ve Babil halklarının inanışında gök tanrı Anu’nun emrindeki bir canavarın adı olup, Sümerce “Cennetin Büyük Boğası” veya ‘Gökyüzü Boğası’anlamına gelmekteydi.

Burçlar Kuşağı’ndan Taurus ile özdeşleştirilen aynı zamanda Gugalanna, Ölüler Diyarı tanrıçası Ereşkigal’ın ilk kocasıydı. Gılgamış destanına göre Gılgamış’ı görünce sırılsıklam âşık olan tanrıça İnanna annesi Ninsun’un tavsiyesini dinleyip kadına karşılık vermeyince öfkeden köpüren İnanna babası Anu’ya kahramanın üzerine Gugalanna’yı göndererek öldürtmesini istemiştir. Gılgamış’ın yaşadığı Uruk kentine saldıran Cennet Boğası tarlaları yok etmiş, ağaçları devirmiş ve insanları öldürmeye başlayınca bronz savaş baltasını yanına alan kahraman boğayı karşılamaya gitmiştir. Boğayı bir vuruşta öldürmeyi başaran kahraman hayvanın etini yetimlere dağıtırken, boynuzlarını alıkoymuş bu sırada İnanna kaçmıştır.

Gılgamış ve Cennet boğası söylencesi

Gılgamış destanının VI. tableti “Gılgamış ile Cennet boğası” söylenceyi

içeren göre kahraman sedir ağacı ormanında yaşayan bir canavarı öldürdükten sonra kanlı elbiselerini yıkamak için soyunduğu sırada tanrıça İştar (İnanna) kendisini görüp âşık olmuş ve evlilik karşılığında Gılgamış’a güç ve refah vaat etmiştir. Gılgamış tarafından reddedilen tanrıça babası Anu ile annesi Antum’dan intikam almasını isteyince boğa Uruk üzerine gönderilmişse de kahraman ve yakın dostu Enkidu tarafından parçalanarak öldürülmüştür.

Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016